همواره با افرادی که با توهم یا هذیان مواجه هستند آشنا شدهاید؟ اغلب، مردم این دو را به یکدیگر اشتباه گرفته و تفاوت آنها را نمیفهمند. اما باید توجه داشت که توهم و هذیان، با وجود شباهتهای بسیار دو بیماری متفاوت هستند.
به هر حال، اگر قادر به تمایز بین این دو بیماری نیستید، این امر قابل درک است. حتی برای دانشجویان رشته روانشناسی، تشخیص این دو بیماری گاهی مشکل است. بنابراین رفتار افراد و اطرافیان نسبت به افراد مبتلا به این بیماریها بسیار مهم است و میتواند بر تأثیر درمان یا اثرات منفی آن تأثیرگذار باشد. تصمیم گرفتیم در این مقاله به بررسی تفاوتهای بین این دو بیماری بپردازیم.
اگر شما با افرادی که مبتلا به این مشکلات هستند، سروکار دارید یا به دنبال اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، خواندن این مقاله برای شما بسیار مفید خواهد بود.
توهم یا هذیان؟
توهم، یکی از مظاهری است که از احساسات فرد منشأ میگیرد. به طور خاص، توهم همان مواقعی است که فرد، اشیاء یا وقایعی را که واقعیت ندارند، به طور کامل و واضح حس میکند.
هنگامی که فرد به توهم مبتلا میشود، اغلب این تصورات به شکل روشن و قاطع در ذهنش شکل میگیرند. اما در مورد هذیان، این تصورات به این شکل نیستند.
هذیان بهطور متفاوتی از توهم عمل میکند. در مقابل توهم که احساسات و تصورات فرد را تحت تأثیر قرار میدهد، هذیان بیشتر مرتبط با باورهای ثابت و عمیقی است که ممکن است خالی از واقعیت باشند. این باورها حتی در صورتی که اطلاعات مغلوطی داشته باشند و یا با شواهد متناقض مواجه شوند، تقویت و حفظ میشوند.
گرچه توهم و هذیان دارای برخی شباهتهایی هستند، اما بیشترین مرتبطیت آنها با بیماریهای روانی مانند اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی و روانپریشی است.
به علاوه باید توجه داشت که همواره توهم یا هذیان دلایل اصلی بروز دیگر بیماریها نیستند. این اختلالات ممکن است در شرایط سلامتی روانی و یا حتی در شرایط پزشکی دیگر نیز بروز کنند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، مشاهده میشود که توهم بیشتر از هذیان در جامعه شایع است. بهطوری که حداقل یک نفر از هر بیست نفر به دلایل مختلفی از جمله مصرف الکل و مواد مخدر یا اختلالات خواب و … به این اختلال مبتلا میشود.
تفاوت اساسی بین این دو اختلال، در محرکهایی است که آنها را ایجاد میکنند. توهم به دلیل محرکهایی که در واقعیت وجود دارند به وجود میآید، اما هذیان معمولاً بهدلیل تصوراتی است که کاملاً خالی از واقعیت هستند و فقط براساس باورهای فرد مبتلا بوجود میآیند.
تفاوت بین توهم و هذیان
باور فرد در توهم و هذیان تفاوت مهمی را نشان میدهد. در هذیان، موضوعاتی مطرح میشود که در واقعیت وجود ندارند. باورهایی که تنها در ذهن فرد مبتلا به وجود دارند و به نوعی جنونآمیز هستند.
اما در توهم، شخص ممکن است باورهایی داشته باشد که منشأ خود را از بیرون، حتی از گذشته و واقعیت بگیرد. ممکن است آنچه فرد میبیند و احساس میکند، واقعی باشد اما به شرایطی که فرد تصور میکند مربوط نیست.
تشخیص توهم از هذیان بسیار اهمیت دارد، زیرا تشخیص نادرست میتواند شرایط را برای فرد بیمار و اطرافیانش سختتر کند و شدت بیماری را افزایش دهد.
بهطور کلی، تشخیص این دو اختلال نیازمند تخصص است و حتی روانپزشکان کمتجربه هم ممکن است توانایی تمایز دقیق بین آنها را نداشته باشند. در ادامه به برخی از فاکتورهایی که میتوانند در تشخیص این دو اختلال کمک کنند، اشاره خواهیم کرد.
نشانههای اختلال هذیان:
– احساس خطر پیوسته و مظنون بودن به کسی که در واقعیت وجود ندارد و انجام اقدامات محافظتی شدید در راستای حفاظت از خود یا خانواده.
– احساس بودن مخاطب صحبتها، موسیقیها و متون کتابها و متونی که به صورت خیالی به فرد میآیند.
– معتقد بودن به نقش خاصی که توسط خداوند به آن فرد داده شده و ارتباط خاصی با خداوند داشتن.
– معتقد بودن به وجود عشق دیوانهواری که هر کاری را برای دستیابی به آن انجام میدهد.
– باور داشتن به توانایی خواندن ذهن دیگران.
– و بهطور کلی، هر گونه باور و اعتقادی که در ذهن فرد واقعیت نداشته باشد و تنها در ذهن او وجود داشته باشد.
نشانههای توهم
زمانی که شخص به طور غیر واقعی احساسات پنجگانهای مثل بوی خاصی تجربه کند، چیزهایی غیرطبیعی ببیند، به صداهای خیالی گوش دهد یا توهمات جنسی داشته باشد، این نشانهها به اختلال توهم اشاره دارند.
هرچند موارد ذکر شده تنها چند نمونه از نشانههای این بیماریها هستند، اما همچنان تأکید میشود که تشخیص بیماری و اختلالات روانی باید توسط یک روانپزشک، روانشناس یا دکتر مغز و اعصاب ارائه شود.
چگونگی درمان هذیان یا توهم
درمان هذیان و توهم نیازمند رویکردهای متفاوتی است. این دو اختلال، علیرغم شباهتهایی که دارند دارای ویژگیهای متمایزی هستند. در هر دو این حالت، مغز در پردازش و تفکیک واقعیت از غیرواقعیت دچار مشکل میشود.
هذیان میتواند به عنوان یک بیماری روانی شناخته شود، اما توهم این ویژگی را ندارد. با این حال هر دو این اختلالات بخشی از یک اختلال بزرگتر هستند که باعث تحریف واقعیت در ذهن ما میشود.
توصیه میشود که در صورت تشخیص هر یک از این اختلالها، فوراً به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. زیرا ممکن است بیماری یا اختلال در قسمتهای مختلف مغزی باعث ایجاد آنها شود و درمان باید توسط یک متخصص مربوطه انجام شود.
بنابراین، در صورتی که فکر میکنید خودتان یا کسی از نزدیکانتان با این مسائل مواجه است، بهتر است بدون تأخیر به یک روانپزشک یا دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید، سلامتی و رفاه خود و دیگران را در اولویت قرار دهید.
سوالات متداول درباره توهم و هذیان
چرا افراد به توهم و هذیان مبتلا میشوند؟
اصولاً، هذیان و توهم نشانههایی از وجود بیماریها یا اختلالات جدیتر مانند اسکیزوفرنیا و… هستند که به وضوح نشاندهنده وجود مشکلات مهم در ذهن و روان فرد میباشند.
انواع هذیان چیست؟
هذیانها دارای انواع مختلفی هستند که هر یک به طور جزئی و مفصل قابل بحث هستند.
تفاوت اساسی میان هذیان و توهم چیست؟
تفاوت اساسی بین این دو اختلال این است که توهم با احساسات و حواس هر فرد مرتبط است، درحالی که هذیان یا باورهای ذهنی به همراه افکاری نادرست است.
مقالات پیشنهادی :
۲۰ ویژگی یک روانشناس خوب که باید بدانید
روشهای ترک اعتیاد به قرص متادون(علائم اعتیاد به متادون+عوارض)
نحوه ترک حشیش(عوارض+بهترین راه و مدت زمان ترک)
بدون دیدگاه