روانشناسی شخصیت

روانشناسی شخصیت شاخه ای از روانشناسی است که به بررسی شخصیت و تنوع آن در بین افراد می پردازد. هدف آن این است که نشان دهد افراد به دلیل نیروهای روانی چگونه از نظر فردی متفاوت هستند.حوزه های تمرکز آن عبارتند از:

ساختن تصویری منسجم از فرد و فرآیندهای روانشناختی اصلی آنها
بررسی تفاوت های روانشناختی فردی
بررسی ماهیت انسان و شباهت های روانی بین افراد

شخصیت

«شخصیت» مجموعه‌ای پویا و سازمان‌یافته از ویژگی‌های فردی است که به طور منحصربه‌فردی بر محیط، شناخت، عواطف، انگیزه‌ها و رفتارهای او در موقعیت‌های مختلف تأثیر می‌گذارد. کلمه شخصیت از کلمه لاتین persona به معنای “نقاب” گرفته شده است.

شخصیت همچنین به الگوی افکار، احساسات، سازگاری‌های اجتماعی و رفتارهایی مربوط می‌شود که به طور مداوم در طول زمان نشان داده می‌شوند و به شدت بر انتظارات، ادراک از خود، ارزش‌ها و نگرش‌های فرد تأثیر می‌گذارند. شخصیت همچنین واکنش‌های انسان به افراد دیگر، مشکلات و استرس را پیش‌بینی می‌کند.

گوردون آلپورت (1937) دو راه عمده را برای مطالعه شخصیت توصیف کرد: ناموتاتیک و ایدیوگرافیک. روانشناسی نوموتتیک به دنبال قوانین کلی است که می تواند برای افراد مختلف اعمال شود، مانند اصل خودشکوفایی یا ویژگی برون گرایی. روانشناسی ایدیوگرافیک تلاشی برای درک جنبه های منحصر به فرد یک فرد خاص است.

مطالعه شخصیت دارای سابقه وسیع و متنوعی در روانشناسی است که سنت های نظری فراوانی دارد. نظریه های اصلی شامل دیدگاه گرایشی (خصیصه)، روان پویشی، انسان گرایانه، زیست شناختی، رفتارگرایانه، تکاملی و دیدگاه یادگیری اجتماعی است. با وجود این، بسیاری از محققان و روانشناسان به طور صریح خود را با دیدگاه خاصی معرفی نمی کنند و در عوض رویکردی التقاطی دارند.

تحقیقات در این زمینه به صورت تجربی هدایت می شود. مانند مدل های بعدی، بر اساس آمارهای چند متغیره مانند تجزیه و تحلیل عاملییا بر توسعه نظریه، مانند نظریه روان پویایی تاکید می کند. همچنین تاکید قابل توجهی بر حوزه کاربردی تست شخصیت وجود دارد. در آموزش و پرورش روانشناسی، مطالعه ماهیت شخصیت و رشد روانی آن معمولاً به عنوان پیش نیاز دروس روانشناسی غیرطبیعی یا روانشناسی بالینی بررسی می شود.

نظریه های روانشناسی شخصیت

تعدادی از نظریه ها برای توضیح جنبه های شخصیت پدید آمده اند. برخی بر توضیح چگونگی رشد شخصیت متمرکز هستند، در حالی که برخی دیگر به تفاوت های فردی در شخصیت توجه دارند.

نظریه های صفت شخصیت

نظریه های صفت شخصیت بر این ایده متمرکز هستند که شخصیت از صفات یا تمایلات گسترده تشکیل شده است. تئوری های مختلفی برای شناسایی اینکه کدام ویژگی ها اجزای اصلی شخصیت هستند و همچنین تلاش هایی برای تعیین تعداد کل ویژگی های شخصیتی ارائه شده است.

گوردون آلپورت روانشناس یکی از اولین کسانی بود که شخصیت را بر اساس ویژگی های فردی توصیف کرد. آلپورت در دیدگاه گرایشی خود پیشنهاد کرد که انواع مختلفی از صفات وجود دارد: مشترک، مرکزی و اصلی.

ویژگی های مشترک بسیاری از افراد در یک فرهنگ خاص مشترک است. صفات محوری آنهایی هستند که شخصیت فرد را می سازند. صفات اصلی آنهایی هستند که به قدری غالب هستند که شخص در درجه اول به دلیل آن ویژگی ها شناخته می شود.

نمونه ای از یک ویژگی اصلی مادر ترزا است. او به دلیل فعالیت های خیریه اش آنقدر معروف بود که نامش تقریباً مترادف با ارائه خدمات به نیازمندان شد.

نظریه «پنج بزرگ»

امروزه، نظریه «پنج بزرگ» شاید محبوب‌ترین و پذیرفته‌شده‌ترین نظریه شخصیت باشد. این نظریه پیشنهاد می کند که شخصیت از پنج بعد شخصیتی گسترده تشکیل شده است:

توافق پذیری
وظیفه شناسی
برون گرایی
روان رنجوری
باز بودن

نظریه پنج بزرگ بیان می کند که هر ویژگی به عنوان یک پیوستار گسترده وجود دارد. شخصیت یک فرد در طیفی برای هر ویژگی قرار می گیرد.

به عنوان مثال، ممکن است از نظر برون گرایی، وظیفه شناسی، و موافق بودن بالا باشید، اما از نظر صراحت و روان رنجوری در وسط قرار دارید.

سخن آخر

شخصیت موضوع گسترده ای است که تقریباً بر هر جنبه ای از آنچه که افراد را آن گونه که هستند می سازد، دست می زند. راه های زیادی برای تفکر در مورد شخصیت وجود دارد. برخی نظریه‌ها هستند که بر ویژگی‌های فردی تمرکز می‌کنند و آن‌هایی هستند که مراحل مختلف رشدی را که با ظهور (و گاهی اوقات تغییر) شخصیت در طول زمان انجام می‌شود، در نظر می‌گیرند.

روانشناسان نه تنها به درک شخصیت عادی انسان علاقه مند هستند، بلکه به شناخت اختلالات شخصیتی بالقوه ای که ممکن است منجر به پریشانی یا مشکل در حوزه های کلیدی زندگی شود، علاقه مند هستند. روانشناسان با توانایی شناسایی مشکلاتی که افراد در خانه، مدرسه، محل کار یا در روابط خود دارند، بهتر می توانند به افراد کمک کنند تا مهارت های مقابله و مدیریت علائم اختلالات شخصیت را توسعه دهند.

موسسه روانشناسی خانه شیرین آماده همراهی به شما عزیزان در کلیه زمینه های روانشناسی می باشد با ما تماس بگیرید.