اگر فرزندتان به جای جمله “میشه لطفا … واسم بخرین؟” اکثرا اوقات از جمله “من اینو همین الان می‌خوام” استفاده می‌کند، این نشانه این است که در مسیر لوس شدن قرار گرفته و شما در حال لوس کردن فرزندتان هستید. روانشناسان هشدار می‌دهند که اگر به جدی‌گیری با نشانه‌های این مسیر پرداخته نشود و آن را ادامه دهید، احتمالاً در آینده اثر منفی بر کودک خواهد داشت. کودکان لوس معمولاً با ویژگی‌هایی همچون عدم تحمل در برابر انتقاد، تقاضای توجه و تشویق از دیگران، وابستگی بیش از حد، سریع تسلیم شدن در مقابل شکست‌های جزئی، عادت به کج‌خلقی و کمبود ابتکار در عمل شناخته می‌شوند.
یکی از نشانه‌های آشکار لوس شدن کودک این است که از همسالانش جدا می‌شود و در هیچ شرایطی تسلیم نمی‌شود. گاهی اوقات حتی والدین احساس می‌کنند که کودکانشان هرگز کلمات “ممنون” و “سپاسگزار” را به کار نمی‌برند.
عامل اصلی این رفتار لوس، شیوه فرزندپروری والدین است. به‌عنوان مثال، اگر والدین ناتوانی در رد کردن درخواست‌های کودکانشان را داشته باشند، کودک به تدریج یاد می‌گیرد که هر آنچه که می‌خواهد را بدست آورد. او همچنین همیشه احساس می‌کند که مسئولیتی در ایجاد مشکلات ندارد. برای جلوگیری از این موضوع، ضروری است که نکات زیر را در نظر بگیرید و از لوس شدن کودک جلوگیری کنید. در ادامه به بررسی این نکات می‌پردازیم.
تماس با زندگی شیرین
1.به قوانین خود پایبند باشید
بچه‌ها دائماً مرزهای قوانین خانوادگی را امتحان می‌کنند. این قابل درک است که مقاومت در برابر آنها چقدر دشوار است، اما هیچگاه به ناله‌ها و گریه‌های آنها تسلیم نشوید تا از لوس شدن کودک جلوگیری کنید. برای مثال، اگر بچه برای بیدار ماندن بعد از زمان خواب تقاضایی داشته باشد یا در حین یک گشت و گذار خانوادگی سومین بستنی را بخواهد تسلیم نشوید؛ زیرا هر کدام ممکن است آسیب زا باشند. این به معنای این نیست که باید مانند افراد نظامی بچه‌ها را با قوانین سخت و سفت محکم کنید، بلکه باید بدانید که چه زمانی و چگونه باید به کودکان خود نه بگویید. در واقع شما بهتر از هر کسی می‌توانید شرایط خاص کودک را تشخیص دهید.
2.عذرخواهی مکرر نکنید
عذرخواهی مکرر والدین می‌تواند باعث لوس شدن کودک شود. استفاده بی‌وقفه از عبارت “متاسفم” نشان از رفتار مناسب نیست و ممکن است باعث ایجاد لوسی در کودک شود. برای مثال، هنگامی که عصبانیت والدین به رفتار آسیب‌زایی منجر می‌شود یا زمانی که به طور تصادفی نقاشی‌های کودک را دور می‌اندازند، این رفتارها ممکن است منطقی به نظر برسند، اما نیازی نیست به خاطر اینکه برای مثال یک اسباب‌بازی گران‌قیمت نخریده‌اید یا به پارک نرفته‌اید از کودکتان معذرت خواهی کنید. در واقع اگر قولی به کودک داده شده و اتفاقی پیش آمده باشد که نیاز به تغییر برنامه داشته باشد به جای عذرخواهی او را توجیه کرده و احساساتش را درک کنید. این نشان می‌دهد که به احساساتش احترام می‌گذارید. به عنوان مثال: “می‌دانم که از اینکه نمی‌توانیم امروز برای دوچرخه‌سواری برویم ناراحتی، اما امروز وقت نداریم؛ ما یک زمان دیگر می‌رویم.” این کمک می‌کند که کودکان یاد بگیرند که همیشه همه در خدمتشان نیستید و برآورده کردن خواسته‌های آنی آنها مسئولیت همه نیست.
3.صبر را به آن ها آموزش دهید
کودکان لوس اغلب فکر می‌کنند که نه تنها حق دارند تمامی آرزوهایشان را فوراً برآورده کنند، بلکه باید به آنها فوراً دست یابند. امروزه جهانی را تجربه می‌کنیم که از لذت‌های لحظه‌ای پر است. با پیامکی می‌توانید به کسی دسترسی پیدا کنید و تقریباً به هر سوالی که دارید، با یک جستجوی سریع در گوگل پاسختان را دریافت نمایید.
فرزندان می‌توانند هر زمان که بخواهند، مادربزرگشان را از طریق شبکه های ارتباطی و اجتماعی ببینند. این فناوری‌ها می‌توانند باعث لوس شدن کودکان شده و آنها را به سمت انتظارات غیر واقع‌بینانه درباره دستیابی به آرزوهایشان و نداشتن صبر سوق می‌دهند. بسیار مهم است که به کودکان یاد دهید که صبر و پایداری چه معنایی دارد و این را با مثال‌های عملی توضیح دهید. به عنوان مثال، اگر در مرکز خرید یک شلوار جین زیبا دیدید، به کودکانتان بگویید: “یک شلوار لی زیبا را انتخاب کردم اما هنوز شلوار خودم نو و سالم است پس باید کمی در خرید آن صبر کنم.”
4.به آن ها آموزش مالی بدهید
آموزش مالی می‌تواند یک راه موثر برای جلوگیری از لوس شدن کودکان باشد. بسیاری از والدین ممکن است بگویند: “می‌خواهم فرزندم هیچ کمبودی حس نکند و همه چیزی را که من در دوران کودکی نداشتم، او داشته باشد.” این تلاش بسیار محترم است، اما به یاد داشته باشید که بیش از حد این کار را نکنید. کودکان باید بفهمند که شما به عنوان والد، تمام تلاش خود را برای فراهم کردن نیازهای اولیه‌شان می‌کنید، اما هیچ چیز در زندگی رایگان نیست.
آنچه الان به کودکانتان یاد می‌دهید، تأثیر زیادی بر آینده‌شان خواهد داشت. بنابراین آنها را به پس‌انداز پول تشویق کنید، مثلاً با اهدای یک جعبه پس‌انداز یا هدیه‌هایی برای تولد و عیدی این آموزش را به آن ها بدهید.
آموزش پس‌انداز برای استفاده در موقعیت‌های مناسب، به آنها در مورد مدیریت مالی آموزش می‌دهد و با مشکل “رضایت آنی” مقابله می‌کند.
مثلاً اگر کودک شما مصمم به خرید یک بازی فکری گران‌قیمت است، به او پیشنهاد دهید: “پول‌هایمان را جمع کنیم تا بتوانیم آن را بخریم؟ من بخشی از پول را می‌دهم و تو بقیه را . این تکنیک، هم از لوس شدن کودک جلوگیری می‌کند و هم به او اجازه می‌دهد بداند که باید تلاش کند، نه فقط دستور بدهد. وقتی کودک در پرداخت و جمع‌آوری پول نقش دارد احساس شگفتی خواهد کرد.
تماس با زندگی شیرین
5.از تکنیک بخشندگی استفاده نمایید
برای جلوگیری از افزایش درخواست خرید مکرر یا وسواس مصرف در کودکان، تجربهٔ یادگیری بخشیدن به کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است. زمانی که کودکان چیز جدیدی را می‌خرند به آن ها یاد آوری کنید که باید یک چیز دیگر را به بقیه بخشش کنند. اگرچه خرید کردن لذتبخش است اما هر کودک باید یاد بگیرد که پیش از هر خواسته‌ای از خودشان سوال کنند که آیا واقعاً به آن نیاز دارند یا نه؟
به عنوان مثال، اگر کودک شما برای خرید لباس‌های جدید اصرار داشت، به او بگویید که در صورت خرید باید یکی از لباس‌های مورد علاقهٔ خود را (نه لباس پاره یا قدیمی) به یکی از کودکان نیازمند هدیه دهد. این کار به او یاد می‌دهد که قبل از هر چیزی از پدر و مادرش بپرسد و به تصمیماتش در زندگی بر اساس هوس‌های لحظه‌ای نرود.
6.به آن ها احترام گذاشتن را بیاموزید
آموزش رفتارهای محترمانه و مودب به کودکان لوس ممکن است چالش‌هایی داشته باشد، اما اگر بخواهید همچنین از لوس شدن فرزندتان جلوگیری کنید و هم او را به یک شخصیت اجتماعی مسئول و متعهد تبدیل نمایید این روش می‌تواند بسیار موثر باشد.
برای این کار می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید: ابتدا با فرزندتان درباره مفهوم احترام و اهمیت آن صحبت کنید، به عنوان والدین مدلی از رفتارهای محترمانه و مودبانه ارائه دهید و به او توضیح دهید که چگونه می‌تواند به جای دستور دادن، از جملاتی با کلمه “لطفا” استفاده کند. این کار علاوه بر جلوگیری از بی‌انضباطی به او کمک می‌کند که مهارت‌های ارتباطی اجتماعی موثری را داشته باشد.
7.حس قدردانی آن ها را بالا ببرید
از اعمال ریز روزمره مانند آماده کردن شام تا رویدادهای بزرگ مانند هدیه تولد، فرزندتان باید بیاموزد که چگونه به‌طور خودکار از دیگران تشکر کند. با نشان دادن اینکه چگونه از افراد مختلف اطرافمان از جمله کارکنان بانک، صاحبان سوپرمارکت، معلمان و حتی همسرانمان سپاسگزاری می‌کنیم، ما بهترین الگوی تشکر و ارزش‌گذاری را فراهم می‌کنیم. همچنین می‌توانید با فرزندتان این مهارت را تمرین کنید؛ به عنوان مثال، پس از اتمام مراسم تولدش همراه با او بنشینید و یادداشت‌های تشکری برای افرادی که به او هدیه داده‌اند بنویسید و ارسال کنید. این روش یک راهکار فوق‌العاده برای جلوگیری از نادیده گرفتن مفهوم تشکر و ارزش‌گذاری در فرزندان است.
8.همدلی و نیکوکاری را به آن ها بیاموزید
آموزش به کودکان برای در نظر گرفتن نیازهای دوستان، خانواده و جهان بیرون از خودشان و ترغیب آنها به کمک به افراد نیازمند می‌تواند کمک کند تا از رفتار خودمحورانه و لوس بار آمدن جلوگیری کند.
9.اجازه دهید کودکان به شما کمک کنند
در جهت آموزش مسئولیت‌پذیری به کودکان، به آنها چند وظیفه متناسب با سنشان بسپارید مثلاً قرار دادن کتاب‌ها در قفسه، گذاشتن ظروف غذا در سینک و یا گردگیری از میزها. این اقدامات از لوس شدن کودکان جلوگیری کرده و یکی از راهکارهای بسیار موثر آموزش مسئولیت‌پذیری است. می‌توانید کودکان را در وظایفی که تمام خانواده از آنها بهره می‌برد، مشارکت دهید، مثل چیدن میز نهار. این اقدامات به کودکان کمک می‌کند که از ذات خودمحوری خود فاصله بگیرند و به نیازهای دیگران فکر کنند.
از طرفی نقش والدین در جلوگیری از لوس بار آوردن بچه‌ها بسیار حیاتی است. والدین نباید انتظار داشته باشند که مانند غول چراغ جادو، تمامی مشکلات را به طور فوری حل کنند. آنها باید بیشتر تلاش کنند تا این مهارت‌ها را به فرزندان خود یاد دهند و آنها را در مسیری مسئولیت‌پذیر و متعهد قرار دهند. اگرچه والدین در این مسیر با چالش های فراوانی مواجه می شوند اما لذت دیدن پیشرفت و رشد فرزندانشان بیشترین پاداش برای آن‌هاست.
تماس با زندگی شیرین
سخن پایانی
نحوهٔ تربیت فرزندان نقش بسزایی در رفتار آنها در آینده و مواجهه با چالش‌های دنیای واقعی دارد. لوس شدن کودک می‌تواند تأثیر گسترده‌ای بر رفتار و روند زندگی او به عنوان یک بزرگسال داشته باشد. در این مقاله به روش‌هایی برای جلوگیری از لوس شدن کودکان و تنظیم مرزهای رابطه والدین و فرزندان برای برآورده کردن خواسته‌ها پرداخته‌ایم. این نکات به آنها کمک می‌کند تا درک کنند دنیا بر اساس خواسته‌ها و نیازهای آنها شکل نمی‌گیرد و بهتر با واقعیت‌های زندگی سازگار می شوند.
مقالات پیشنهادی :
۲۰ ویژگی یک روانشناس خوب که باید بدانید
اثرات بازی درمانی بر درمان کودکان بیش فعال زیر ۱۰ سال
بهترین ویژگی های والدین خوب / با ارائه راهکار هایی توسط روانشناس!
بهبود ارتباط با فرزندان با ارائه راهکارهای عملی!
بدون دیدگاه